10.3 - Blockchain ve DeFi Temelleri
⛓️ Blockchain ve DeFi Temelleri
Bu Modülde Neler Öğreneceksiniz?
Blockchain teknolojisi, DeFi protokolleri, staking, yield farming ve kripto ekosistemini öğreneceksiniz.
Blockchain, merkezi olmayan dağıtık defter teknolojisidir. DeFi (Decentralized Finance), geleneksel finansı blockchain üzerinde yeniden inşa eder.
⛓️ Blockchain Temelleri
Temel Kavramlar
- Block: İşlem grubu (her 10dk Bitcoin, 12sn Ethereum)
- Chain: Blokların kriptografik zinciri
- Mining (PoW): Hesaplama gücü ile blok üretimi
- Staking (PoS): Token kilitleme ile blok üretimi
- Consensus: Anlaşma mekanizması (PoW, PoS, DPoS)
- Smart Contract: Otomatik çalışan kod
- Gas Fee: İşlem ücreti (ağ yoğunluğuna göre)
- Node: Blockchain'i çalıştıran bilgisayar
Popüler Blockchain'ler
| Blockchain | Consensus | TPS | Fee |
|---|---|---|---|
| Bitcoin | PoW | 7 | Yüksek |
| Ethereum | PoS | 15-30 | Orta |
| Solana | PoH+PoS | 3000+ | Düşük |
| BSC | PoSA | 160 | Düşük |
| Polygon | PoS | 7000+ | Çok Düşük |
🔐 Wallet (Cüzdan) Kullanımı
Hot Wallets (Online)
- MetaMask: En popüler, browser extension
- Trust Wallet: Mobil, Binance destekli
- Phantom: Solana için
- Coinbase Wallet: Kullanıcı dostu
✅ Avantaj: Kolay, hızlı
⚠️ Risk: Hack riski var
Cold Wallets (Offline)
- Ledger Nano: Hardware wallet ($60-150)
- Trezor: Hardware wallet ($50-200)
- Paper Wallet: Kağıda yazılı (eski yöntem)
✅ Avantaj: Çok güvenli
⚠️ Dezavantaj: Yavaş, pahalı
- Chrome/Firefox'a MetaMask extension kur
- "Create Wallet" → Şifre oluştur
- Seed Phrase (12 kelime): YEDEKLE! Kaybedersen tüm varlıklar gider
- Wallet adresi: 0x... (42 karakter)
- Network ekle: Ethereum, BSC, Polygon vb.
• Seed phrase (12 kelime)
• Private key
• Şifre
Bunları isteyen = Dolandırıcı!
💰 DeFi Protokolleri Detaylı
🏦 Lending & Borrowing
Aave (Ethereum, Polygon)
- Kripto yatır → Faiz kazan (APY %2-15)
- Teminat göster → Borç al
- Flash Loans (anında borç)
Compound
- Otomatik faiz birleşimi
- COMP token ödülü
- Collateral ratio: %150+
🔄 DEX (Decentralized Exchange)
Uniswap (Ethereum)
- AMM (Automated Market Maker)
- Swap: ETH ↔ USDC direkt
- Liquidity Pool'a katıl → Fee kazan
PancakeSwap (BSC)
- Düşük fee (~$0.20)
- CAKE staking
- Lottery, NFT marketplace
🌾 Yield Farming
Nasıl Çalışır?
- Liquidity Pool'a token ekle (örn: ETH + USDC)
- LP token al
- LP token'ı stake et
- Ödül kazan (APY %20-200+)
⚠️ Riskler:
• Impermanent Loss
• Smart contract riski
• Rug pull (dolandırıcılık)
🔒 Staking
Ethereum 2.0 Staking
- Min 32 ETH gerekli
- APY: %4-7
- Validator ol, ödül kazan
Liquid Staking (Lido)
- Az miktarla stake et
- stETH al (likidite var)
- APY: %3-5
⚠️ DeFi Riskleri ve Güvenlik
Riskler
- Smart Contract Bug: Kod hatası, hack
- Impermanent Loss: Fiyat değişimi kaybı
- Rug Pull: Proje sahipleri kaçar
- High APY Trap: %1000 APY = Şüpheli
- Gas Fee: Ethereum'da çok yüksek olabilir
Güvenlik İpuçları
- Audit: Sadece audit edilmiş protokoller
- TVL: Total Value Locked yüksek olsun ($100M+)
- Test: Önce küçük miktar dene
- Diversify: Tek protokole bağlı kalma
- Hardware Wallet: Büyük miktarlar için
- Phishing: Sahte sitelere dikkat
🎓 Bilgi Testi (5 Soru)
Soru 1/5
Blockchain'in temel özelliği nedir?
Önemli Hatırlatmalar
- DYOR: Do Your Own Research
- Wallet: Metamask, Trust Wallet kullan
- Gas Fee: İşlem ücretlerine dikkat
- Risk: DeFi yüksek riskli, dikkatli ol
- Scam: Dolandırıcılara dikkat