9.1 - Trading Psikolojisi Temelleri
🧠 Trading Psikolojisi Temelleri
Bu Modülde Neler Öğreneceksiniz?
Duygusal kontrol, disiplin, trading psikolojisinin önemi, yaygın psikolojik hatalar ve bunlardan kaçınma yöntemlerini öğreneceksiniz.
"Piyasalar %10 teknik, %90 psikolojiktir." Trading başarısının en kritik faktörü teknik bilgi değil, duygusal kontroldür. En iyi strateji bile disiplinsiz uygulanırsa başarısız olur.
🎯 Trading Psikolojisinin Önemi
✅ Başarılı Trader Özellikleri
- Disiplin: Kurallara sıkı sıkıya bağlı
- Sabır: Doğru fırsatı bekler
- Duygusal Kontrol: Korku/açgözlülük yönetimi
- Kabul: Kayıpları kabullenir
- Öğrenme: Hatalardan ders çıkarır
- Tutarlılık: Sistematik yaklaşım
- Risk Yönetimi: Sermayeyi korur
❌ Başarısız Trader Özellikleri
- Disiplinsizlik: Kurallara uymaz
- Sabırsızlık: Aşırı işlem (overtrading)
- Duygusal: Korku/açgözlülük kontrolsüz
- İnkar: Kayıpları kabullenmez
- Ego: Hatalardan ders çıkarmaz
- Rastgele: Plansız işlem
- Risk İhmali: Aşırı risk alır
😱 Yaygın Psikolojik Hatalar
Tanım: Kaçırma korkusu - Fiyat yükselince panikle alma
- Belirti: "Herkes kazanıyor, ben de almalıyım!"
- Sonuç: Zirveye yakın alım, kayıp
- Çözüm: Plana sadık kal, FOMO'yu tanı ve reddet
- Örnek: BTC $60K'dan $70K'ya çıkıyor. FOMO ile $69K'dan alırsın, $65K'ya düşer.
Tanım: Kayıp sonrası hemen telafi etme çabası
- Belirti: "Kaybımı hemen geri almalıyım!"
- Sonuç: Daha büyük kayıplar, kötü kararlar
- Çözüm: Kayıp sonrası mola ver, sakinleş
- Örnek: $1000 kaybettin. Hemen 2x leverage ile geri almaya çalışırsın, $2000 daha kaybedersin.
Tanım: Çok fazla ve gereksiz işlem yapma
- Belirti: Sürekli ekran başında, her harekete işlem
- Sonuç: Yüksek fee, düşük kalite işlemler
- Çözüm: Günlük işlem limiti koy (max 3-5)
- Örnek: Günde 20 işlem yaparsın, %60 win rate ama fee yüzünden zarar.
Tanım: Kayıpları kabullenmeme, stop loss koymama
- Belirti: "Belki geri gelir" diye beklemek
- Sonuç: Küçük kayıp büyük felakete dönüşür
- Çözüm: Stop loss her zaman koy, mekanik kes
- Örnek: -5% kayıp var, stop loss yok. -30%'a kadar düşer, panikle satarsın.
Tanım: Sadece kendi görüşünü destekleyen bilgileri görme
- Belirti: Bullish'sen sadece bullish haberleri okursun
- Sonuç: Objektifliği kaybedersin, ters sinyalleri görmezsin
- Çözüm: Devil's advocate ol, karşı görüşleri de dinle
- Örnek: BTC long'sun. Bearish sinyaller var ama görmezden gelirsin.
🎭 Korku vs Açgözlülük
😨 Korku (Fear)
Belirtiler:
- Erken kar realizasyonu (küçük kazançlar)
- İşleme girememe (paraliz)
- Panik satış (dip satışı)
- Risk almaktan kaçınma
Çözüm:
- Plana güven, mekanik uygula
- Risk yönetimi ile güven oluştur
- Küçük pozisyonlarla başla
- Nefes egzersizleri, meditasyon
🤑 Açgözlülük (Greed)
Belirtiler:
- Kar hedefini sürekli yükseltme
- Aşırı leverage kullanma
- Tüm sermayeyi tek işleme yatırma
- "Daha fazla" sendromu
Çözüm:
- Kar hedefine ulaşınca kapat
- Position sizing kurallarına uy
- Kazanınca bir kısmını çek
- "Yeterli" kavramını öğren
🧠 Duygusal Döngü Simülasyonu
Durum Seçin:
🔄 Tam Döngü
Optimizm → Panik → Umutsuzluk😱 FOMO
Kaçırma korkusu😡 Revenge Trading
İntikam işlemi✅ Disiplinli
Duygusuz tradingPsikolojik Durum Grafiği
💪 Duygusal Kontrol Teknikleri
Günlük Rutinler
- Sabah: Piyasa analizi, plan yap
- Trading: Sadece plana göre işlem
- Akşam: Günlük review, journal yaz
- Haftalık: Performans analizi
Mental Egzersizler
- Meditasyon (10 dk/gün)
- Nefes egzersizleri (stres anında)
- Fiziksel aktivite (düzenli spor)
- Yeterli uyku (min 7 saat)
Trading Journal
• Tarih/Saat
• Varlık & Yön (Long/Short)
• Giriş/Çıkış fiyatı
• Risk/Reward
• Sonuç (Kar/Zarar)
• Duygusal durum (1-10)
• Neden girdin?
• Neden çıktın?
• Ders çıkarılan
💡 Faydası: Hatalarını görürsün, pattern'leri fark edersin.
🎓 Bilgi Testi (5 Soru)
Soru 1/5
FOMO (Fear of Missing Out) nedir?
Önemli Hatırlatmalar
- Psikoloji > Teknik: %90 psikoloji, %10 teknik
- FOMO: Tanı ve reddet, tren kaçtı diye düşün
- Revenge Trading: 2 kayıp = o gün stop
- Stop Loss: Kutsal, asla hareket ettirme
- Journal: Her işlemi kaydet, analiz et
- Disiplin: Plana sadık kal, duygusuz işlem yap